Të gjithë ne kemi momentet tona në jetë, janë ato momente që ndonjëherë duket edhe sikur po fundosemi ose po mbytemi.
Por a e keni gjetur ndonjëherë veten duke pyetur: “A është normale ajo që po ndiej, apo është koha të takoj një terapist?” Nëse po, nuk jeni vetëm.
Jeta mund të bëhet e tepërt dhe ndonjëherë emocionet grumbullohen në mënyra që janë të vështira për t’u përballuar.
Këtu mund të ndihmojë terapia. Nuk është vetëm për njerëzit në krizë. Është gjithashtu për këdo që kërkon të ndihet më mirë, të mendojë më qartë ose thjesht të marrë frymë pak më lehtë.
Megjithatë, të kuptosh se kur të takosh një terapist nuk është gjithmonë e qartë.
Nuk ke nevojë të presësh derisa gjithçka të shembet. Në fakt, shumë njerëz shkojnë në terapi për të parandaluar që kjo të ndodhë.
Terapistët vijnë në disa lloje profesionale, terapistë, psikologë, këshilltarë, punonjës socialë dhe psikiatër, secili me trajnime, aftësi dhe fusha të ndryshme praktike.
Terapistët dhe këshilltarët e licencuar zakonisht kanë diploma masteri; psikologët kanë diploma doktorature dhe mund të kryejnë testime dhe diagnoza psikologjike, megjithëse në përgjithësi nuk mund të përshkruajnë ilaçe.
Pavarësisht këtyre dallimeve, të gjithë këta profesionistë angazhohen në psikoterapi, e njohur zakonisht si “terapia e të folurit”.
Rregullimi emocional
Të mësuarit për të identifikuar, kuptuar dhe menaxhuar ndjenja si ankthi ose zemërimi.
Përpunimi i traumës
Puna me përvojat e kaluara, veçanërisht duke përdorur metoda të bazuara në prova.
Vetëkuptimi
Fitimi i njohurive mbi modelet, vlerat dhe nxitësit e brendshëm.
Shenjat kryesore që tregojnë se mund të keni nevojë për një terapist.
Ndonjëherë, shenjat janë delikate. Herë të tjera, ato bërtasin. Por shumica e njerëzve nuk i njohin gjithmonë mënyrat e qeta se si shfaqet shëndeti mendor në jetën e përditshme.
Këtu janë disa nga sinjalet më të zakonshme që tregojnë se mund të jetë koha për të kërkuar mbështetje:
Shenjat emocionale
Nëse ndiheni vazhdimisht të çorientuar emocionalisht ose të mbingarkuar, ia vlen të eksploroni se çfarë fshihet poshtë tij. Ankthi, trishtimi ose zemërimi i shpeshtë që nuk kalon. Mpirje emocionale ose ndjenjë shkëputjeje nga jeta. Emocione të forta që ndihen të vështira për t’u menaxhuar.
Shenjat e sjelljes
Ndryshimet në sjelljen tuaj mund të sinjalizojnë në heshtje tendosje mendore. Tërheqja nga miqtë, familja ose puna. Zvarritja e vazhdueshme ose mungesa e motivimit. Shmangia e aktiviteteve që më parë i shijonit.
Shenjat fizike
Shëndeti mendor shpesh flet përmes trupit përpara se mendja të kapë ritmin. Probleme të vazhdueshme me gjumin – shumë pak ose shumë. Ndryshime të papritura në oreks ose nivele energjie. Lodhje kronike pa shkak të qartë mjekësor.
Shenjat marrëdhëniesh
Kur lidhjet tuaja vuajnë, kjo mund të pasqyrojë diçka më të thellë që po ndodh brenda. Debate ose tension i vazhdueshëm me të dashurit. Shmangia e intimitetit, konfliktit ose cenueshmërisë. Përsëritja e modeleve të pashëndetshme në marrëdhënie.
Shenjat e përballimit
Mekanizmat e pashëndetshëm të përballimit shpesh zhvillohen kur thjesht përpiqemi ta kalojmë ditën. Mbështetja te alkooli, ushqimi ose shpërqendrimet për t’u mpirë…
Veprimi impulsiv më shumë se zakonisht
“Kontrollimi” mendërisht ose ndjenja e shkëputjes nga realiteti.
Nëse ndonjë nga këto ju duket e njohur, nuk jeni vetëm. Këto janë shenja të vërteta që mund të keni nevojë për terapi dhe marrja e ndihmës nuk është dështim. Është një hap i zgjuar dhe i fortë përpara. Kur jeta të hedh një top të lakuar. Dhimbja nuk buron gjithmonë nga brenda. Jeta ndonjëherë mund të të godasë aq fort sa nuk mund të marrësh frymë. Terapia mund të jetë e dobishme në situata ku edhe ndryshimet më të zakonshme në jetë duken shumë të vështira për t’u menaxhuar vetë. Nuk ka një afat kohor të caktuar për të vajtuar humbjen e një të dashuri. Tradhtia, divorci dhe ndarjet mund të lënë plagë emocionale që janë të vështira për t’u shëruar vetëm. Terapia ofron një mjedis mbështetës për të përpunuar ndjenjat tuaja nëse keni përjetuar kohët e fundit një ndarje dhe ndiheni të bllokuar ose nëse nuk jeni të sigurt nëse po përjetoni një pikëllim të ndërlikuar.
Ndonjëherë, trazirat rrjedhin nga karriera e dikujt. Vetëvlerësimi dhe stabiliteti juaj i përditshëm mund të ndikohen nga humbja e punës, lodhja e tepërt ose konfuzioni i identitetit që lidhet me punën tuaj. Diagnoza mjekësore e një të dashuri ose e juaja mund të shkaktojë shqetësim, ankth ose lodhje nga kujdestari. Nëpërmjet diagnozave ne mund të kuptojmë akoma edhe shumë më shumë siç janë edhe traumat. Trauma, qoftë nga një aksident, abuzim apo incident i dhunshëm, mund të vazhdojë në trup për një kohë të gjatë pasi ngjarja të ketë mbaruar. Mbështetja gjatë tranzicioneve të jetës, rikuperimi nga trauma dhe terapia e pikëllimit nuk janë shpenzime të tepërta. Ato janë litarë shpëtimi, të destinuara për t’ju mbështetur përmes sfidave të jetës dhe për t’ju ndihmuar të ndiheni më të fortë.
Këshillimi nuk është vetëm për urgjencat.
Edhe në mungesë të një krize, terapia mund të jetë e dobishme. Shumë individë me funksionim të lartë, duke përfshirë prindërit, atletët, krijuesit dhe drejtorët ekzekutivë, në fakt e përdorin terapinë si një mjet për qëndrueshmëri, rritje dhe qartësi. Terapia forcon mendjen tuaj në të njëjtën mënyrë siç bën stërvitja në palestër me trupin tuaj. Ajo lehtëson përmirësimin e marrëdhënieve, eksplorimin e identitetit, zhvillimin e inteligjencës emocionale dhe vendosjen e kufijve. Është justifikim i mjaftueshëm nëse keni thënë ndonjëherë: “Ndihem mirë, por dua të ndihem më mirë”. Qëllimi i terapisë së vetëpërmirësimit nuk është t’i bëjë gjërat më mirë. Ka të bëjë me realizimin e potencialit tuaj, zhvillimin e vetëdijes dhe përmirësimin e jetës suaj.
Çfarë ndodh nëse i shpërfillni shenjat paralajmëruese?
“Nuk është aq keq – do të merrem me të më vonë”, mund të jeni duke menduar. Megjithatë, neglizhimi i shenjave paralajmëruese të shëndetit mendor shpesh i lejon ato të përkeqësohen. Lodhja mendore, depresioni apo dhe abuzimi me substancat mund të zhvillohen gradualisht nga ajo që fillon si stres ose trishtim. Ndërsa nervozizmi, tërheqja ose mbyllja emocionale bëhen sjelljet tuaja të zakonshme, marrëdhëniet tuaja mund të vuajnë. Le të themi se për muaj të tërë, dikush ka qenë dukshëm i rraskapitur, i irritueshëm dhe i larguar nga të dashurit e tij. Me shpresën se do të kalojë, ai vazhdon. Ai kupton se nuk interesohet më për objektivat, lumturinë apo edhe veten e tij. Kjo nuk është shenjë dobësie. Mbingarkesa emocionale e pakontrolluar ka një çmim.
Si të gjeni terapistin e duhur?
Ndërmarrja e hapit të parë drejt terapisë mund të duket e vështirë – por nuk ka pse të jetë kështu. Gjetja e terapistit të duhur ka të bëjë me përshtatjen, rehatinë dhe aksesueshmërinë. Ja se si ta thjeshtoni procesin. Nuk ke nevojë të presësh për një krizë për të kërkuar një përparim. Terapia nuk është vetëm për kriza. Është për qartësi. Për rritje. Për t’u çliruar nga ngërçet. Nëse je duke u mbytur në stres apo thjesht je lodhur duke menduar shumë për gjithçka, të flasësh me një terapist mund të të ndihmojë më shumë sesa mendon. Shëndeti mendor nuk është luks; është pjesë e të qenit njeri.
