Elementi më i diskutuar rreth kësaj teme, çdo here ka qenë në lidhje me modelin e krijimit, me ose pa kompetenca ekzekutive.
Disa vende të Bashkimit Evropian kanë modele të cilat i zbatojnë për akomodimin e të drejtave të minoriteteve, organizime këto të cilat janë të ndërtuara në bazë të specifikave të secilit vend.
Nisur nga kjo, politologu Dritëro Arifi thotë se aq të drejta sa u japin asociacionet minoriteteve në vende e Evropës, në Kosovë, serbët i marrin nga Kushtetuta e vendit.
“Por, nëse i marrim si të përbashkëta të gjitha këto asociacione ose të themi të drejta të drejta të pakicave në këto vende të Evropës, siç është në skandinavi, fokusi më i madh është te të drejtat e gjuhës dhe kulturës e kështu me radhë, pra janë do të drejta që në Kosovë minoriteti serb veç i gëzon, pra i ka bazuar edhe në Kushtetutë”, ka thënë Arifi.
Ehat Miftaraj nga Instituti i Kosovës për Drejtësi, thotë se Kushtetuta e Kosovës i ka të akomoduara të drejtat, sipas standardeve evropiane për pakica.
“Nëse marrim për bazë të drejtat e minoriteteve që jepen qoftë në Itali, qoftë në Zvicër, qoftë në Austri do të thotë gjithmonë merret për bazë specifikat që i kanë këto shtete në raport me komunitetin ose minoritetin që jetojnë në këto shtete. Njëjtë edhe Republika e Kosovës do të duhet që akomodonte do të thotë të drejtat e komunitetit serb në Kosovë, aq sa e lejojnë standardet, praktikat ndërkombëtare të cilat nëse e lexojmë Kushtetutën e Kosovës me kujdes veç janë të mishëruara, por njëfarë mënyre janë të garantuara jo vetëm për komunitetin serb por edhe komunitet tjera që jetojnë në Republikën e Kosovës”, ka thënë Miftaraj.
Para takimit Kurti – Vuçiq, më 18 gusht në Bruksel, i dërguari i Posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, e ka bërë të qartë se nuk duhet të ketë asociacion i cili do të krijonte shtet brenda shtetit.
Kronika e realizuar nga Valmir Gallopeni