humë ushqime kanë ritme të ndryshme tretjeje: disa kalojnë shpejt në zorrë, disa qëndrojnë më gjatë në stomak. Pikërisht për këtë arsye, disa kombinime mund të ngarkojnë aparatin tretës dhe të krijojnë parehati.
WhatsApp Image 2025-09-21 at 19.32.22
Sipas parimeve të ajurvedës dhe udhëzimeve të specialistëve të ushqyerjes, disa produkte nuk rekomandohet të konsumohen njëkohësisht, sepse kanë përbërje, shije dhe energji të ndryshme, që ndikojnë drejtpërdrejt në mënyrën si funksionon lukthi dhe sistemi tretës në tërësi.
Kur këto rregulla nuk respektohen, pasojat më të zakonshme janë fryrja e barkut, fermentimi i ushqimit në stomak dhe grumbullimi i toksinave në organizëm.
Prandaj, ja disa kombinime që është mirë t’i evitoni, në mënyrë që të përmirësoni tretjen, të shmangni fryrjen dhe trupi të përthithë maksimumin e lëndëve ushqyese, transmeton Telegrafi.
Frutat gjatë ose menjëherë pas vaktit
Shembuj kombinimesh që duhen shmangur:
▪ Shtimi i frutave në sallata (p.sh. luleshtrydhe, pjeshkë)
▪ Salcat me mango ose fruta të ëmbla të kombinuara me mish apo peshk
Pse? Frutat kanë ritëm të shpejtë kalimi nëpër stomak dhe treten kryesisht në zorrë. Kur konsumohen së bashku me ushqime që treten ngadalë, si mishi apo peshku, frutat bllokohen në stomak më gjatë se sa duhet dhe mund të fillojnë të fermentohen. Kjo shkakton fryrje, gazra dhe ndonjëherë edhe urth.
Çfarë të bëni? Frutat është më mirë të hahen 30-60 minuta para vakteve. Kështu, enzimat përgatiten për tretjen dhe traktit tretës i jepet një “start” i pastër. Uji i frutave ndihmon në hidratim, fibrat pastrojnë zorrët, dhe enzimat stimulojnë tretjen.
Nëse hani frutat pas ushqimit, prisni të paktën 2–3 orë. Kjo i jep kohë stomakut të përpunojë ushqimin e rëndë dhe shmang fermentimin.
Mishi dhe karbohidratet së bashku
Kombinime të zakonshme, por problematike:
▪ Mish me patate
▪ Pula me makarona ose bukë
▪ Sandviç me gjel deti
Pse? Proteinat shtazore dhe karbohidratet komplekse treten me enzima të ndryshme. Kur hahen bashkë, enzimat konkurruese mund të ngadalësojnë njëra-tjetrën, duke çuar në fermentim dhe gazra.
Gjithsesi, është e vërtetë që kuzhina tradicionale i ka përdorur gjithmonë këto kombinime, dhe disa organizma janë përshtatur. Por nëse keni ndjeshmëri në stomak apo tretje të ngadaltë, ky kombinim është më mirë të shmanget.
Përjashtimi: Kombinimet si fasulet me oriz janë të dobishme, sepse bashkojnë aminoacide të ndryshme dhe krijojnë një profil të plotë proteinash.
Çfarë të bëni? Në vend të karbohidrateve, kombinoni proteinat me perime që nuk përmbajnë niseshte, si sallatat me gjethe jeshile, spinaqi, lakrat apo perimet e tjera të freskëta.
Yndyrnat me kombinime të gabuara
Shembuj që ngarkojnë tretjen:
▪ Ullinjtë me bukë të bardhë ose të rafinuar
▪ Peshku ton me majonezë të bollshme
▪ Mishi i skuqur me vajra të rafinuar
Pse? Kur yndyrnat shtohen mbi proteinat shtazore, tretja ngadalësohet ndjeshëm. Yndyra e tepërt me proteina kërkon më shumë aciditet dhe kohë për t’u përpunuar.
Çfarë të bëni? Përdorni vaj ulliri ose vaj kokosi për gatim. Kombinoni avokado, arra ose fara me perime që nuk kanë niseshte. Konsumoni përditë perime me gjethe të gjelbra, që ndihmojnë në tretjen e yndyrnave.
Mos pini ujë apo lëngje gjatë vakteve
Çfarë duhet të shmangni:
▪ Pirja e ujit gjatë ushqimit
▪ Lëngjet e frutave gjatë vakteve
▪ Çaji menjëherë pas ngrënies
Pse? Kur pini ujë gjatë vaktit, holloni lëngjet tretëse që prodhon stomaku. Kjo bën që enzimat të mos e kryejnë punën plotësisht, duke penguar përthithjen e proteinave, karbohidrateve dhe yndyrave.
Çfarë të bëni? Pini ujë 10-15 minuta para vaktit. Pas ushqimit, prisni 45 minuta deri në 1 orë para se të pini ujë ose çaj. Kjo ruan koncentrimin e lëngjeve tretëse.
Dy proteina të koncentruara në të njëjtin vakt
Kombinime që rëndojnë tretjen:
▪ Proshuta me vezë
▪ Arra me kos
▪ Mishi i pulës dhe mishi i viçit në të njëjtën pjatë
Pse? Proteinat e koncentruara kërkojnë më shumë acid dhe më shumë kohë për t’u zbërthyer. Kur bashkohen, shtojnë ngarkesën për lukthin dhe zorrët.
Çfarë të bëni? Konsumoni mishin ose peshkun pas një sallate të freskët. Mos vononi shumë nga pjata e parë tek kryesorja (jo më shumë se 10 minuta), në mënyrë që enzimat të jenë ende aktive.
Nëse nuk mund të shmangni dy proteina në një vakt, shoqërojini me perime të pasura me fibra si qepët, brokoli, lulelakra ose sallatat jeshile.
Zgjedhja e kombinimeve të duhura ndihmon jo vetëm tretjen, por edhe ndikon në energjinë dhe gjendjen e përgjithshme të trupit.
Shmangia e këtyre gabimeve të zakonshme mund të bëjë diferencën mes një stomaku të rënduar dhe një organizmi që funksionon lehtësisht.
Një organizëm i balancuar është pasqyra më e mirë e zakoneve të shëndetshme të ushqimit!
