Ambasadori në largim i SHBA në Serbi Christopher Hill deklaroi sonte, duke shpjeguar arsyet e vendosjes së sanksioneve nga Shtetet e Bashkuara (SHBA) ndaj industrisë së naftës të Serbisë (NIS), “se Rusia filloi të përdorë rafinerin në Serbi për të financuar luftën” dhe theksoi se ai vend “duhet të largohet nga NIS”.
“Për sa i përket NIS, ka vite që ka shqetësime, sepse Rusia bleu të vetmen rafineri të madhe të naftës në Serbi. Ne e kemi ndjekur këtë për një kohë të gjatë, shumë kohë përpara agresionit rus kundër Ukrainës, dhe jemi të shqetësuar se Rusia po përdor energjinë dhe burimet energjetike dhe po nxjerr përfitime politike prej saj për vete. Kjo vazhdoi edhe pas fillimit të luftës në Ukrainë. Prandaj, Rusia filloi të përdorë rafinerinë në Serbi për të financuar luftën. Përfundimi ishte se Rusia duhet të largohet nga NIS dhe kjo është ajo për të cilën po punojmë tani”, tha Hill në emisionin “Intervist” në Insider TV.
Hill tha se qeveria amerikane ishte shumë e shqetësuar kur ndodhi kjo shitje dhe se Serbia praktikisht kishte humbur sovranitetin mbi naftën e saj dhe përfundoi në një situatë ku Rusia po përcaktonte se sa naftë do të rafinohej.
Duke komentuar afatin e shkurtër prej vetëm 45 ditësh për daljen e mundshme të Rusisë nga pronësia e NIS, Hill deklaroi se Departamenti i Thesarit i SHBA po shqyrton gjithashtu nëse ka një plan.
“Nëse ka një plan, afatet mund të jenë fleksibile. Nuk po flasim për këtë afatin konkret të 25 shkurtit, por për disa raste të tjera të ngjashme. Nuk besoj se afati do të jetë problem për Serbinë. Është 45 apo 60 ditë? Çështja e vërtetë është krijimi i një lidershipi serb në NIS. Industria e naftës në Serbi duhet të menaxhohet nga Serbia, jo nga Rusia. Pra, menaxhimi serb, dhe a mund të zbatohet brenda një afati të arsyeshëm kohor”’ vuri në dukje Hill.
I pyetur pse ai e mbështet projektin e minierës së litiumit Rio Tinto duke pasur parasysh kundërshtimin e fortë në Serbi, Hill përsëriti se “qytetarët e Serbisë duhet të vendosin për këtë”.
Ai tha se beson se projekti “Rio Tinto” është “një mundësi për Serbinë për t’u bashkuar dhe për t’u lidhur me ekonominë moderne”.
“Litiumi është një konstante dhe është një pjesë e rëndësishme e teknologjive të komunikimit.” “Nëse një vend ka mundësi ta prodhojë atë dhe ta përdorë për qëllime ekonomike, mendoj se ai vend duhet ta konsiderojë seriozisht, por nuk jam unë ai që duhet t’u them serbëve se çfarë të bëjnë”, tha Hill.
Duke folur për protestat e studentëve në Serbi, Hill tha se po i ndjek, por se beson se të huajt nuk duhet të komentojnë protestat, transmeton kp.
“Ne duam, pra qytetarët e Serbisë të kenë të drejtën e lirisë së shprehjes dhe kjo duhet të vazhdojë dhe mendojmë se do të vazhdojë. Fakti që këto demonstrata po zhvillohen është thjesht një çështje e brendshme e Serbisë,” tha Hill.
I pyetur nëse protestat kishin të bënin me shkeljen e të drejtave dhe vlerave elementare të njeriut – përmes ftesave të paligjshme nga BIA për studentët për të ashtuquajtura biseda miqësore, publikimit të të dhënave private të studentëve në media pro-qeveritare, rrahjeve të studentëve dhe fushatave mediatike kundër tyre, Hill përsëriti se ai “nuk ndërhyn në punët e brendshme të Serbisë”.
“Shtetet e Bashkuara i kanë bërë të qarta pikëpamjet e tyre në shumë vende, duke përfshirë ato ku ne i mbështesim, kështu që të drejtën për të protestuar, të drejtën për lirinë e tubimit, të drejtën për lirinë e protestës, ne e mbështesim atë. Por ne tani të mbajmë anë në çështjet e brendshme politike, nuk do ta bëjmë këtë. Ajo që është e rëndësishme është që vlerat tona në lidhje me ato liri të respektohen, ne duhet të jemi të qartë për këtë dhe ne kemi qenë. Por se si do të merret Serbia me këto probleme është çështje e Serbisë”, theksoi diplomati amerikan.
