Shkruan: Aivo Orav
2025: Dinamika të reja, mundësi të reja
Teksa lëmë pas vitin 2024, është koha të reflektojmë për atë që kemi arritur dhe të japim zotime për vitin 2025: një vit me dinamika dhe mundësi të reja.
Si i sapoardhur në Kosovë, me vetëm katër muaj në detyrë, më lanë përshtypje të thellë rezultatet e një ankete të porositur nga BE-ja, e cila konstatoi se 92% e të anketuarve e mbështesin anëtarësimin e Kosovës në BE. Kosova ka gjithashtu pikëpamjet më pozitive ndaj BE-së, me 91% të të anketuarve që shprehin qëndrim të favorshëm. Çfarë mjedisi mikpritës për një ambasador të BE-së!
Vullneti i popullit të Kosovës është i qartë, siç është edhe vizioni i BE-së për Ballkanin Perëndimor: e ardhmja e rajonit është në BE. Së bashku, duam të ecim përpara drejt këtij synimi të përbashkët.
Samiti i fundit BE-Ballkani Perëndimor demonstroi momentum të ripërsëritur për partneritetin tonë strategjik dhe një dinamikë të re të procesit të zgjerimit. Presidenti i ri i Këshillit Evropian, António Costa, e përshkroi zgjerimin si investimin më të rëndësishëm gjeopolitik të BE-së – një investim për paqe dhe prosperitet për të gjithë. Dhe ky është shkurt e shqip: një investim për të ardhmen tonë të përbashkët.
Që të bëhet kjo, si BE-ja, ashtu edhe shtetet anëtare të ardhshme duhet të jenë gati. BE-së i duhet të hedhë themelet e nevojshme të brendshme dhe të realizojë reforma, ndërsa anëtarët synues duhet t’i shtojnë përpjekjet e tyre për reforma.
Integrimi gradual dhe Plani i Rritjes si katalizator për reforma
Integrimi gradual i rajonit veç është duke u zhvilluar në shumë fusha. Shembull perfekt është Plani i Rritjes prej 6 miliardë eurosh – një mjet që do t’ua lejojë partnerëve tanë të Ballkanit Perëndimor, përfshirë Kosovën, të korrin disa nga përfitimet e integrimit të pjesshëm në tregun e vetëm të BE-së edhe para anëtarësimit të plotë në BE.
Plani i Rritjes do të stimulojë edhe reformat që lidhen me BE-në, pasi pagesat në kuadër të Instrumentit për Reforma dhe Rritje do të bëhen pas përfundimit të hapave të dakorduar të reformave të përshkruara në Agjendën e Reformave të Kosovës. Gjithsej, për zbatimin e Agjendës së Reformave janë të disponueshme më shumë se 880 milionë euro.
Duke e pasur këtë parasysh, mesazhi im për Kosovën është që ta shfrytëzojë plotësisht Planin e Rritjes, të zbatojë Agjendën e Reformave dhe të afrohet më shumë me BE-në. Zgjerimi është proces me baza meritore dhe ritmin e integrimit e ka në dorë vetë Kosova. Kjo do të varet nga gatishmëria dhe arritjet e vendit në zbatimin e reformave të nevojshme.
Si partneri tregtar, investitori dhe ofruesi më i madh i ndihmës financiare për Kosovën, BE-ja do të vazhdojë ta mbështesë Kosovën në procesin e vet të reformave.
Gjithsesi, dëshiroj ta theksoj se procesi i reformave nuk lidhet vetëm me pranimin e fondeve të Planit të Rritjes apo me anëtarësimin në BE. Qëllimi është të zbatohen reforma demokratike dhe ekonomike për një Kosovë më të mirë; të sigurohet një jetë më e mirë për popullin e Kosovës.
Me këtë frymë, BE-ja do të dëshironte gjithashtu të shihte një zgjidhje të qëndrueshme për situatën në veriun e Kosovës, të shihte një vend ku të gjitha komunitetet të jetojnë krah për krah, të sigurt, të ndihen të përfaqësuar siç duhet nga ata që janë në detyrë, si dhe të marrin kujdesin e duhur nga shërbimet e tyre publike.
Zgjedhjet e vitit 2025 dhe rëndësia e integritetit të informacionit
Këtë vit Kosova do të mbajë zgjedhjet parlamentare sipas një kornize të re zgjedhore, e cila zbaton rekomandimet nga misionet e njëpasnjëshme të BE-së për vëzhgimin e zgjedhjeve. Procesi zgjedhor transparent, i administruar mirë, gjithëpërfshirës dhe konkurrues është çelësi për çdo shoqëri demokratike.
Por për çdo proces zgjedhor me rëndësi kritike është edhe integriteti i informacionit dhe qasja e votuesve në informata të sakta, të besueshme dhe autentike. Se sa e rëndësishme është kjo, u pa qartë gjatë zgjedhjeve të fundit presidenciale në Rumani më 24 nëntor, ku pati indikacione serioze se aktorë të huaj ndërhynë në zgjedhje duke përdorur TikTokun. Kjo e shtyu Komisionin Evropian të nisë procedura formale kundër TikTokut për një shkelje të dyshuar të Aktit për Shërbime Digjitale në lidhje me obligimin e platformës për t’i vlerësuar dhe zbutur siç duhet rreziqet sistemike që lidhen me integritetin e zgjedhjeve.
Manipulimi i informacionit dhe ndërhyrja e huaj është sfidë globale: kjo paraqet kërcënim për demokracitë liberale, të cilat varen nga informacioni i lirë dhe i hapur. Por kur informacioni nga i cili varen qytetarët shtrembërohet ose manipulohet, kjo e minon aftësinë e tyre për të marrë vendime të informuara.
Siç ka thënë autori dhe producenti i shquar televiziv Peter Pomerantsev, “Kur informacioni është armë, të gjithë janë në luftë”. Çdo individ mund të bëhet cak i manipulimit të informacionit. Çështja është se çka bëjmë për ta luftuar dhe si reagojmë: duhen kontrolluar faktet e secilit informacion që haset, duke raportuar përmbajtjet e paligjshme.
Krahas raportimit të fakteve nga media, është esenciale që të gjithë ne të ndihmojmë në ruajtjen e një hapësire informative të pastër. Kjo përfshin adresimin e kërcënimeve të mundshme nga aktorë që përhapin narrativa trazuese ose përçarëse, mbjellin dyshime në shoqëri, nxisin tensionet ndëretnike ose minojnë proceset demokratike.
BE-ja do ta bëjë atë që i takon. Kemi porositur një studim për dezinformimin gjatë zgjedhjeve të ardhshme në Kosovë, duke u fokusuar në identifikimin e narrativave kyçe, aktorëve të tyre dhe ndikimin e tyre në opinionin publik dhe procesin zgjedhor.
Duke nxitur një hapësirë ku të gjithë ndihen të sigurt, mund të sigurojmë që informacioni të mbetet një mjet për fuqizim, jo për ndasi.
Kosova është e përafruar vullnetarisht me Politikën e Përbashkët për Sigurinë dhe Mbrojtjen të BE-së, duke mbajtur peshën e vet në përballjen me sfidat tona gjeopolitike. Fushëbeteja informative është po aq jetike për demokracitë tona dhe ne mbështetemi në përkrahjen nga Kosova edhe në këtë fushë.
Zotimi dhe dëshira ime për Vitin e Ri 2025
Gjatë katër muajve të fundit, kam shërbyer si urë lidhëse ndërmjet BE-së dhe Kosovës, duke nxitur marrëdhënie më të thella diplomatike, ekonomike, zhvillimore dhe kulturore. Zotimi im për Vitin e Ri është ta njoh më mirë Kosovën dhe qytetarët e saj dhe të ndihmoj që Kosova të afrohet edhe më shumë me BE-në.
Dëshira ime për vitin 2025 është që të jetë një vit i mbushur me prosperitet, paqe, shëndet, bashkëpunim dhe unitet në diversitet.
Juve dhe të dashurve tuaj ju uroj Gëzuar Vitin e Ri!
