Në vitin 2010, regjisori indian Neeraj Ghaywan bëri debutimin e tij të fuqishëm në Festivalin e Kanës me filmin Masaan – një rrëfim prekës për dashurinë, humbjen dhe ndikimin shtypës të sistemit të kastave, i vendosur në qytetin e shenjtë të Varanasit.
Personazhi kryesor në film (luajtur nga Vicky Kaushal) kishte një punë të caktuar për një nga kastat më të ulëta në hierarkinë e rreptë të kastave hindu – kremimin e trupave të pajetë përgjatë lumit Ganges. Masaan u shfaq në seksionin “Un Certain Regard” të festivalit, i cili fokusohet në filma me stile të pazakonta ose që tregojnë histori jo tradicionale. Filmi fitoi çmimet FIPRESCI dhe Avenir (i njohur si Çmimi për të Ardhmen Premtuese).
Që atëherë, Ghaywan ishte në kërkim të një historie që trajtonte komunitetet e margjinalizuara në Indi. Pesë vite më parë, në mes të pandemisë, një mik i tij, Somen Mishra – kreu i zhvillimit krijues në Dharma Productions në Mumbai – i rekomandoi një artikull opinionist të quajtur Taking Amrit Home, botuar në The New York Times dhe shkruar nga gazetari Basharat Peer.
Ajo që e tërhoqi Ghaywan-in te artikulli i Peer-it ishte përshkrimi i udhëtimeve – nganjëherë me qindra apo mijëra kilometra – që ndërmorën miliona indianë për t’u kthyer në shtëpi gjatë izolimit të rreptë kombëtar të pandemisë. Por më shumë akoma, ai u tërhoq nga zemra e historisë: miqësia e fëmijërisë mes dy burrave – një mysliman dhe një dalit (të quajtur më parë “të paprekshëm”).
Filmi i ri i Ghaywan-it, Homebound, i frymëzuar nga artikulli i Peer-it, pati premierën këtë javë në seksionin “Un Certain Regard” të Festivalit të Kanës dhe përfundoi me një ovacion në këmbë që zgjati nëntë minuta, shkruan BBC.
Shumë njerëz në audiencë u panë duke fshirë lotët. Ghaywan përqafoi fort producentin kryesor Karan Johar, ndërsa ai dhe aktorët e rinj kryesorë – Ishan Khatter, Vishal Jethwa dhe Janhvi Kapoor – u bashkuan në një përqafim të madh në fund.
Duke qenë se ky ishte ngjarja më e madhe e Azisë Jugore në Kanë në vitin 2025, figura të njohura të kinemasë u shfaqën për të mbështetur shfaqjen. Mira Nair nga India (fituese e Çmimit Camera d’Or në 1988 për Salaam Bombay) u përkul mbi dy rreshta për t’i dhënë dorën Johar-it. Saim Sadiq nga Pakistani (fitues i Çmimit të Jurisë “Un Certain Regard” në 2022 për Joyland) u pa duke regjistruar atmosferën brenda teatrit për një video që më pas e postoi në Instagram.
Filmi mori mbështetje edhe nga një burim mjaft i papritur. Producenti kryesor ishte Karan Johar, një nga regjisorët më komercialë indianë (i njohur për hitet si Kabhi Khushi Kabhie Gham dhe së fundmi Rocky Aur Rani Kii Prem Kahani). Por muajin e kaluar, Martin Scorsese u bashkua si producent ekzekutiv pasi iu prezantua filmi nga producentja franceze Mélita Toscan du Plantier.
Kjo është hera e parë që Scorsese mbështet një film bashkëkohor indian. Deri tani, ai kishte mbështetur vetëm restaurimin e filmave klasikë indianë.
“E pashë filmin e parë të Neeraj-it, Masaan, në vitin 2015 dhe më pëlqeu shumë, ndaj kur Mélita Toscan du Plantier më dërgoi projektin e filmit të tij të dytë, u bëra kurioz,” tha Scorsese muajin e kaluar në një deklaratë.
“Më pëlqeu historia, kultura, dhe doja të ndihmoja. Neeraj ka krijuar një film mjeshtëror që përbën një kontribut të rëndësishëm për kinemanë indiane.”
