Fati i Ukrainës thekson qartë se edhe 20 vjet pas fillimit të shekullit 21 dhe pavarësisht zotimeve të botës për të mësuar nga historia, autokrati i vetëm, i cili pamëshirshëm krijoi një sistem politik për të eliminuar mosmarrëveshjet dhe realitetin, ka fuqinë të shkaktojë humbje dhe mjerim.
Gatishmëria e Putin për të bombarduar Ukrainën me qëllim që ta nënshtrojë atë dhe të shtënat e pakuptimta të civilëve të pafajshëm, të cilët ai thekson se janë afër rusëve, do të thotë se katastrofa humanitare ndoshta sapo ka filluar. Më shumë se një milion refugjatë kanë lënë tashmë shtëpitë e tyre, sipas Kombeve të Bashkuara. Miliona të tjerë ka të ngjarë të pasojnë pasi jetët familjare, punët dhe komunitetet e tëra janë shkatërruar. Pa llogaritur mijëra civilë që me siguri do të vdesin në blitzkrieg-in e gjatë rus.
Megjithëse ka spekulime për qëllimet dhe gjendjen shpirtërore të Putin, dhe ka një interes të madh publik për guximin e ukrainasve që pretendojnë se i rezistojnë pushtimit, është thelbësore që bota të kuptojë siç duhet realitetin themelor të krimeve të dukshme të luftës që po ndodhin tani në Ukrainë.
Në periferi të Kievit të dielën, dy fëmijë të vegjël dhe dy të rritur u vranë nga një bombardim rus ndërsa përpiqeshin të arratiseshin.
“Familja vdiq para syve të mi,” tha Oleksandr Markushin, kryebashkiaku i Irpin. Ndërkohë, të vdekurit shtriheshin të pavarrosur në rrënojat e djegura të Kharkiv, një qytet me 1.5 milionë banorë, i cili është nën bombardime të zgjatura që shërben si një paralajmërim për fatin e mundshëm të Kievit.
Ukrainas të tjerë u habitën nga granatimet tronditëse të korridoreve humanitare nga Rusia. Fotot dhe videot e burrave ukrainas duke i futur familjet e tyre në trenat e evakuimit dhe duke u nisur në luftime po ringjallin traumën e historisë së ngopur me gjak.
Nëse videoja rrëqethëse për Ukrainën do të ishte xhiruar bardh e zi, do të ishte e lehtë ta zëvendësonte atë me një revistë filmi historike për Luftën e Dytë Botërore, hera e fundit që skena të tilla shkatërrimi dhe mizorie të një kombi sovran i shkaktohen njëri-tjetrit në Evropë.
Dhe e gjitha buron nga mendja e presidentit rus, me sa duket i motivuar nga plagët e tij historike si oficer i KGB-së në Gjermaninë Lindore kur ra Muri i Berlinit. Duke kërkuar të ri-vizatojë hartën e Evropës të pas Luftës së Ftohtë, Putin tri dekada më vonë shpiku një kundërvënie ndaj këtyre skenave të gëzueshme me bombardimet e tij të pamëshirshme, të dizajnuara për të ringjallur Rusinë si një superfuqi.
Ngjarjet e fundjavës së fundit të përgjakshme theksojnë se, pavarësisht forcimit mbresëlënës të sanksioneve perëndimore që po mbytin ekonominë ruse dhe guximin e civilëve ukrainas dhe lutjet e presidentit të tyre, e ardhmja e Ukrainës është e zymtë. Putin vë në pikëpyetje mbijetesën e Ukrainës si shtet kombëtar.
Sanksionet gjithëpërfshirëse perëndimore mund të provokojnë përfundimisht rezistencë të mjaftueshme brenda Rusisë, ku qytetarët po vuajnë nga kolapsi i ekonomisë dhe të çojnë në kolaps presidentin Putin. Dorëzimi i armëve në Ukrainë nga Perëndimi sigurisht që do të rrisë humbjet dhe koston e forcave pushtuese të Moskës dhe pushtimin e mundshëm.
Por realiteti që Perëndimi nuk do të ndërhyjë drejtpërdrejt për të shmangur një përshkallëzim të konfliktit me Rusinë, i cili mund të nxisë një përballje bërthamore, i jep Putin një avantazh dhe thellon tragjedinë e Ukrainës. Herët a vonë bota mund të shikonte një masakër që ishte e pafuqishme për ta parandaluar. Kjo mundësi e tmerrshme u theksua në thirrjen e së dielës së kaluar zemërthyese të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky për ndihmë.
“Ne jemi njerëz dhe është detyra juaj humanitare të na mbroni, të mbroni civilët dhe ju mund ta bëni këtë. Nëse nuk e bëni, nëse nuk na jepni të paktën aeroplanë për t’u mbrojtur, mbetet vetëm një përfundim – edhe ju doni që ata të na vrasin ngadalë”, i tha botës Zelensky.
Ndërsa SHBA diskuton një plan për të dërguar avionë luftarakë polakë të prodhimit rus në Ukrainë dhe diskuton një embargo të plotë ndaj eksporteve të naftës ruse, Perëndimi është afër arritjes së kufirit të asaj që mund të bëhet pa provokuar një konflikt të drejtpërdrejtë me Putin. Prandaj, mesazhet amerikane kanë filluar të theksojnë përmasat e asaj që tashmë është bërë për të ndihmuar. Këto përfshijnë sanksionet perëndimore që e kthyen ekonominë ruse në epokën e errët sovjetike dhe një arsenal raketash antitank dhe kundërajrore të dorëzuara në Ukrainë në luftën e re të fshehtë të Perëndimit me Rusinë.
Mënyra se si vetë Putin e shtyu vendin e tij në luftë, shkatërroi mosmarrëveshjet e brendshme dhe qortoi zyrtarët në dukje të konfuzuar të sigurisë kombëtare në televizion, tregon se sa shumë lufta në Ukrainë është një kryqëzatë personale.
Fjalimet e tij të palidhura për luftën, duke përfshirë pretendimet e rreme mbi de-nazizmin në Ukrainë, kanë ngritur shqetësime nëse një lider që dikur konsiderohej një avokat i pamëshirshëm dhe i ftohtë i interesave kombëtare ruse ka rrëshqitur në një realitet mendor paralel. Kjo, së bashku me kërcënimet e tij bërthamore, ka ngritur shqetësimin se sa larg mund të shkojë një udhëheqës i dëshpëruar rus, i cili në fakt e ka bërë mbijetesën e tij politike një luftë të kushtëzuar që kthehet në një moçal.
“Ai ka hyrë në një konflikt në të cilin ose do të arrijë një fitore të shtrenjtë ushtarake ose do të ngecë në një moçal ushtarak të gjatë, në të njëjtën kohë duke u përballur me një front tjetër, i cili është një ekonomia në rënie në vendin e tij”, tha senatori republikan Marco Rubio në mediat amerikane.
“Kombinimi i këtyre dy gjërave na vendos në një pozicion shumë të rrezikshëm. Dhe kjo është se Putin do të duhet të bëjë diçka, një përshkallëzim, njëfarë intensifikimi të kësaj krize, në mënyrë që të vendosë një ekuilibër strategjik midis pozicionit të tij dhe Perëndimit. Dhe unë jam i shqetësuar se mund të jetë”, shtoi ai.
Në dy javë e gjysmë të pushtimit, Putin nuk ka bërë gjë tjetër veçse është përshkallëzuar, pavarësisht një reagimi të qetë perëndimor ndaj provokimeve të tij bërthamore. Mbetet e paqartë se si do të reagonte ai ndaj mundësisë që Polonia ose Rumania t’i dorëzojnë avionë luftarakë në Ukrainë, një lëvizje që dy ish-vendet e Paktit të Varshavës ka të ngjarë t’i jenë afruar një konflikti indirekt me Rusinë.
Megjithatë, pa marrë parasysh se sa shumë telashe mund të shkaktojnë hapat e rinj perëndimor, të gjitha indikacionet tregojnë se nuk ka gjasa ta ndalojë Putin të shprehë obsesionin e tij duke thënë se Ukraina nuk duhet të lejohet kurrë të bashkohet me Perëndimin – edhe nëse kjo do të thotë se ajo gjithashtu shkatërron popullin e vet.
Siç tha Zelensky në një video-mesazh të ri të dielën mbrëma: “Guximi i agresorit është një sinjal i qartë për Perëndimin se sanksionet e vendosura ndaj Rusisë nuk janë të mjaftueshme”.
