Për më shumë se gjysmë shekulli, zilet kanë rënë në të gjithë qytetin japonez të Hiroshimës çdo mëngjes saktësisht në orën 8:15.
Rituali solemn shënon momentin e saktë të 6 gushtit 1945, kur bombarduesi amerikan Enola Gay hodhi bombën e parë atomike në botë mbi Hiroshima, duke vrarë menjëherë rreth 70,000 njerëz.
Të mërkurën, njerëzit në Hiroshima përkujtuan 80-vjetorin e sulmit shkatërrues, ndërsa frika nga armët bërthamore rritet globalisht për shkak të konflikteve ushtarake të pazgjidhura në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme .
Në një homazh njëminutësh heshtjeje, qyteti përkujtoi vdekjen dhe shkatërrimin në shkallë të gjerë të shkaktuar nga bomba 10,000 paundëshe, e cila krijoi një re të madhe kërpudhe që u ngrit në më shumë se 60,000 metra lartësi.
“Është detyra jonë t’ua përcjellim realitetin e bombardimeve atomike jo vetëm popullit të Japonisë, por edhe popujve të botës”, tha kryeministri japonez Shigeru Ishiba në një fjalim.
Shpërthimi shkaktoi një vorbull zjarri dhe force, duke djegur mijëra njerëz. Pastaj erdhi shiu i zi radioaktiv, i cili ra mbi qytet, duke helmuar në heshtje shumë të tjerë.
Tre ditë pas bombardimit të Hiroshimës, SHBA-të lëshuan një bombë të dytë atomike në qytetin e Nagasakit, duke vrarë menjëherë 40,000 njerëz të tjerë.
Bombardimet e paprecedentë përshpejtuan dorëzimin e Japonisë Perandorake dhe fundin e Luftës së Dytë Botërore, thonë shumica e historianëve, megjithëse me çmimin e gati një çerek milioni jetësh.
Megjithatë, bombardimi ende ndihet i thellë për të mbijetuarit e Hiroshimës, të cilët quhen hibakusha, ose “persona të prekur nga bomba”. Tani që janë mesatarisht më shumë se 86 vjeç, ata e kanë kaluar pjesën më të madhe të jetës së tyre duke luftuar me sëmundje, depresion dhe diskriminim.
Ata që thonë se sulmet ndaj Hiroshimës dhe Nagasakit shpëtuan jetë, “nuk e dinë realitetin e një bombe bërthamore”, tha njëri nga të mbijetuarit e bombës.
Sipas Fushatës Ndërkombëtare për Heqjen e Armëve Bërthamore (ICAN), nëntë shtetet e armatosura bërthamore në botë – Rusia, Shtetet e Bashkuara, Kina, Franca, Britania e Madhe, India, Pakistani, Izraeli dhe Koreja e Veriut – shpenzuan më shumë se 100 miliardë dollarë për armë bërthamore vitin e kaluar, 11% më shumë se në vitin 2023./NBCNews/