Të paktën 16 persona kanë humbur jetën dhe rreth 400 të tjerë janë plagosur në Kenia, pasi një demonstratë mbarëkombëtare për të nderuar viktimat e protestave antiqeveritare të vitit të kaluar u përshkallëzua në përplasje të dhunshme mes policisë dhe protestuesve në disa qytete të vendit.
Drejtori ekzekutiv i Amnesty International në Kenia, Irũngũ Houghton, konfirmoi për Reuters se të vrarët janë verifikuar nga Komisioni Kombëtar për të Drejtat e Njeriut, i cili financohet nga shteti. “Shumica janë vrarë nga forcat e policisë,” tha ai.
Sipas një deklarate të përbashkët nga grupet që mbështesin protestat, të paktën 83 persona kanë pësuar plagë të rënda, ndërsa tetë të tjerë janë në trajtim për plagë nga armë zjarri.
Shoqata e Avokatëve të Kenias (LSK), Grupi Punues për Reformat e Policisë dhe Shoqata Mjekësore e Kenias bënë thirrje për dialog dhe zgjidhje paqësore. “Lutemi për kombin tonë dhe për një rrugëdalje nga kriza politike me të cilën përballet Kenia,” thuhet në deklaratë.
Të mërkurën në mëngjes, mijëra qytetarë dolën në rrugë për të kujtuar më shumë se 60 persona që u vranë gjatë protestave të vitit të kaluar, të cilat kulmuan më 25 qershor me një sulm ndaj parlamentit gjatë votimit të një ligji për rritjen e taksave.
“Si vend, përballemi me një paradoks tragjik: më shumë jetë po humbin, ndërsa njerëzit kërkojnë drejtësi për ata që tashmë u vranë,” deklaroi presidentja e LSK-së, Faith Odhiambo, në rrjetin X.
Në kryeqytetin Nairobi, policia vendosi barriera dhe bllokoi rrugët kryesore duke ndalur qarkullimin e autobusëve dhe minibusëve, ndërsa ndërtesa të rëndësishme si parlamenti dhe rezidenca presidenciale u rrethuan me tela gjemborë.
Në qendër të qytetit, mijëra qytetarë marshuan paqësisht me flamuj kombëtarë dhe pankarta me fytyrat e viktimave, por situata shpejt u përshkallëzua në dhunë.
Forcat e rendit përdorën gaz lotsjellës, topa uji dhe goditën me shkopinj protestuesit, të cilët në kthim hodhën gurë dhe objekte të tjera ndaj tyre.
Përleshje të ngjashme mes protestuesve dhe policisë u regjistruan edhe në qytetet Mombasa, Nakuru, Kisumu dhe pjesë të tjera të vendit. Në qytetin Kikuyu, protestuesit dogjën pjesë të ndërtesave të gjykatave.
Autoriteti i Komunikimeve të Kenias urdhëroi ndalimin e transmetimeve të drejtpërdrejta të protestave në televizion dhe radio, duke kërcënuar me masa rregullatore ata që nuk respektojnë direktivën, ka raportuar The Guardian.
Si rezultat, disa stacione të mëdha televizive, përfshirë NTV, KTN, K24 dhe Kameme, u hoqën nga transmetimi.
Ligjvënësit u detyruan të largoheshin nga ndërtesa e parlamentit, ndërsa protestat vazhduan të përshkallëzohen në qendër të Nairobi-t.
Në të njëjtën kohë, turma të mëdha marshuan drejt kryeqytetit nga qytete të tjera të vendit, duke kërkuar drejtësi dhe ndryshim politik.