Njohës të Drejtësisë Tranzicionale shprehen skeptik nëse Komisioni Presidencial do të funksionojë. Për këtë komision të ripërtërirë nga presidentja Osmani nuk janë thirrur anëtarë të ekipit përgatitor në bisedime, ndërsa informacione të pakta kanë edhe shoqëria civile.
Nisma u mor qysh në vitin 2017 nga ish-presidenti Thaçi.
Atëkohë, përmes ekipit përgatitor u themelua akti normativ për komisionin e së vërtetës dhe pajtimit.
Në këtë formë, përmes këtij drafti, synohej ballafaqimi me të kaluarën dhe pranimi i së vërtetës dhe vendosja e drejtësisë lidhur me atë që ka ndodhur në luftë.
Por, puna ishte ndërprerë në shtator të vitit 2020, pasi ish-Presidenti Hashim Thaçi u arrestua nga Gjykata Speciale.
Për mos-funksionalizimin e kësaj nisme shprehet i dëshpëruar anëtari i ekipit përgatitor, Kushtrim Koliqi.
“Ai draft, akt normativ hala merret si rast studimi në plot institucione, universitete ndërkombëtare si një bazë e jashtëzakonshme për një komision për të vërtetën. Kështu që ka qenë një punë shumë e madhe dhe po besoj jo vetëm unë por krejt anëtarët e grupit përgatitor jemi shumë krenarë me punën që e kemi bërë, por në të njëjtën kohë edhe shumë të dëshpëruar që ajo ide nuk është jetësu kurrë”, tha Koliqi.
Megjithatë ka mbi dy muaj që në Strategjinë Kombëtare për Drejtësinë Tranzicionale është themeluar edhe Komisioni Presidencial.
Në thelb, ky komision parashihet të ketë rolin e njejtë sikurse Komisioni për të Vërtetën dhe Pajtimin.
Koliqi megjithatë deri tash nuk ka marrë asnjë ftesë zyrtare nga presidenca për të diskutuar për këtë çështje.
“Na duhet me pritë çka ka me bo presidenca, nuk po e di a ka me marrë atë akt normativ që na e kemi bo apo ka me bo një akt normativ të ri apo ka me bo grup përgatitor, nuk dimë kurgjë faktikisht”, tha ai.
Ndërsa Fondi për të Drejtën Humanitare bën thirrje që ky komision të fillojë punën sa më shpejt.
“Është shumë i rëndësishëm dhe tani mendoj që me kalimin e kohës është vështirë me u realizu, pra është koha e fundit që të krijohet një komision i tillë dhe t’i hetojë e t’i mbledhë të gjitha faktet mbi luftën e fundit në Kosovë”, tha Bekim Blakaj nga Fondi për Drejtësinë Humanitare.
Edhe gazetarja Serbeze Haxhiaj dyshon se nisma e Presidentes Osmani për Komisionin Presidencial ka prirje të dështojë.
“Definimi si komision presidencial më jep përshtypjen që është një sinjal që do të jetë një nismë që do të dështojë shumë më lehtë. Kur dialogu nuk po ofron kurrfarë platforme të ofrimit të komuniteteve në terren, kur spektri politik është mjaft i përçarë dhe kur Gjykata Speciale po shkon drejt sinjaleve që do të dënojë dikë prej krerëve të UÇK-së”, tha Haxhiaj.
E nga Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut kërkojnë bashkëpunim më të madh mes institucioneve dhe shoqërisë civile.
“Një rivlerësim i situatës mirëpo edhe një rivlerësim i nismave aktuale që janë ndërmarrë viteve të fundit është shumë i nevojshëm, në mënyrë që të kemi produkte, në mënyrë që të kemi strategji, procese”, tha drejtoresha në YIHR, Marigona Shabiu.
Tëvë1 ka kontaktuar edhe Presidencën e Kosovës për të kuptuar më shumë rreth Komisionit Presidencial, mirëpo të njëjtët nuk kanë kthyer përgjigje.
