Sipas FMN-së, lufta në Ukrainë ka rritur çmimet e ushqimeve dhe energjisë, duke nxitur inflacionin dhe duke gërryer vlerat e të ardhurave, duke ndërprerë tregtinë, zinxhirët e furnizimit dhe dërgesat për familjet në vendet fqinje të Ukrainës.
Lufta po minon gjithashtu besimin e biznesit dhe po krijon pasiguri për investitorët, gjë që do të ulë çmimet e aktiveve, do të shtrëngojë kushtet e financimit dhe mund të nxisë daljet e kapitalit nga tregjet në zhvillim, paralajmëroi FMN në një raport.
“Lufta është një goditje e madhe për ekonominë globale, e cila do të dëmtojë rritjen dhe do të rrisë çmimet”, përfundojnë ata.
Zyrtarët e FMN-së tashmë kanë paralajmëruar se do të ulin parashikimin me 4.4 për qind të rritjes së ekonomisë botërore këtë vit në muajin prill, ndërsa të martën kanë treguar se ndoshta do të ulin parashikimet edhe për rajone të caktuara.
Vendet me lidhje të drejtpërdrejta tregtare me Rusinë dhe Ukrainën, turizëm dhe ekspozim financiar do të ndiejnë presion në rritje, vlerësojnë ata, duke paralajmëruar për një rrezik në rritje të trazirave në disa rajone, nga Afrika Sub-Sahariane dhe Amerika Latine në Kaukaz dhe Azinë Qendrore.
Në pjesë të Afrikës dhe Lindjes së Mesme, problemi i furnizimit me ushqim ka të ngjarë të përkeqësohet, shtuan ata, duke kujtuar se vende si Egjipti importojnë 80 për qind të grurit të tyre nga Rusia dhe Ukraina.
FMN parashikon një recesion të thellë në Ukrainë dhe Rusi dhe Evropa mund të përballet me ndërprerje në importet e gazit natyror dhe zinxhirët e furnizimit.
“Këto efekte do të nxisin inflacionin dhe do të ngadalësojnë rimëkëmbjen nga pandemia,” vlerësojnë ata.
Kostot e financimit do të rriten në Evropën Lindore dhe rajoni do të regjistrojë një numër të madh refugjatësh, tha FMN, duke kujtuar se vendet e Evropës Lindore, sipas Kombeve të Bashkuara, kanë marrë shumicën e tre milionë njerëzve që kanë ikur nga Ukraina deri më tani.
Vendet evropiane gjithashtu mund të përballen me presione të shtuara buxhetore për shkak të shpenzimeve më të larta të paralajmëruara për sigurinë energjetike dhe mbrojtjen.
Vendet në Kaukaz dhe Azinë Qendrore, të lidhura me Rusinë nga tregtia dhe një sistem i përbashkët pagesash, do të goditen më rëndë nga recesioni i saj dhe sanksionet pas pushtimit përmes Ukrainës, përmes tregtisë së kufizuar, dërgesave familjare, investimeve dhe turizmit.
Në Lindjen e Mesme dhe Afrikë, përkeqësimi i kushteve të financimit të jashtëm mund të nxisë daljet e kapitalit dhe të mbysë më tej rritjen në vendet me nivele të larta borxhi dhe nevoja të larta financimi, tha FMN.
Çmimet më të larta të energjisë dhe ushqimeve, rënia e turizmit dhe problemet me qasjen në tregjet ndërkombëtare të kapitalit do të kërcënonin vendet në Afrikën Sub-Sahariane, të cilat plotësojnë 85 për qind të nevojave për grurë përmes importeve dhe një të tretën e importeve nga Rusia apo Ukraina.
Çmimet e ushqimit dhe energjisë, nga ana tjetër, janë kanali kryesor i përhapjes në hemisferën perëndimore, me çmimet e larta të mallrave që ka të ngjarë të rrisin ndjeshëm normat tashmë të larta të inflacionit në Amerikën Latine, Karaibe dhe Shtetet e Bashkuara.
Në Azi, importuesit e naftës të ASEAN-it, India dhe ekonomitë si disa ishuj të Paqësorit do të kenë pasojat më të këqija, ndërsa subvencionet e reja të karburantit mund të zbusin ndikimin në Japoni dhe Kore, tha FMN.
Në planin afatgjatë, “lufta mund të ndryshojë rrënjësisht rendin global ekonomik dhe gjeopolitik nëse tregtia e energjisë ndryshon, zinxhirët e furnizimit rikonfigurohen, rrjetet e pagesave ndahen dhe vendet fillojnë të rimendojnë strukturën e rezervave valutore,” paralajmëron FMN./KSP/
